Psychoterapia zaburzeń lękowych dzieci

Zaburzenia lękowe u dzieci rozwijające się w dzieciństwie mogą nawet przez dłuższy czas pozostawać niezauważone. Może to wynikać ze stereotypów (dziecko jest „grzeczne”, „ciche”, „posłuszne” – a więc nie ma z nim problemu), braku wiedzy, niedostatecznej uwagi poświęcanej dziecku lub lęku opiekunów przed konfrontacją z myślą, że dziecko może przeżywać trudności. Diagnoza zaburzeń lękowych u dzieci nie jest łatwa, ale aby można było zdiagnozować zaburzenie lękowe u małego dziecka, konieczne jest spełnienie wszystkich poniższych warunków, według którychktórych obawa lub lęk:

• wywołuje u dziecka zaniepokojenie lub napięcie co w rezultacie prowadzi do unikania określonych sytuacji lub czynności,
• pojawia się w kontekście co najmniej dwóch codziennych czynności bądź relacji (ma rozległy charakter),
• przynajmniej przez jakiś czas nie podlega kontroli,
• zakłóca rozwój dziecka i/lub funkcjonowanie jego bądź rodziny,
• utrzymuje się (przez czas określony dla każdego z zaburzeń).

Jest wiele rodzajów zaburzeń lękowych, dotykających dzieci i nastolatków.  Niektóre z nich to:lęk separacyjny, lęk uogólniony, zaburzenie obsesyjno-kompulsywne, mutyzm wybiórczy, fobie czy też zespół stresu urazowego (PTSD lub Post Traumatic Stress Disorder).

Terapia zaburzeń lękowych ma na celu uzyskanie strategii radzenia sobie z lękiem w sytuacjach, w których wzbudza on w dziecku poczucie zagrożenia. Bardzo często dzieci z zaburzeniami lękowymi, radzą sobie z lękiem poprzez różne nieprzystosowawcze mechanizmy takie jak unikanie, zastyganie, przymus wykonywania różnych czynności, milczenie. Te sposoby przynoszą dziecku pewną ulgę, obniżają lęk, sprawiają, że mogą kontrolować jego natężenie, ale jednocześnie przynoszą straty edukacyjne, pozbawiają możliwości budowania relacji z rówieśnikami, blokują swobodny rozwój. W Ośrodku Terapii Cogito zajmujemy się dziećmi z zaburzeniami lękowymi w sposób kompleksowy. Wielospecjalistyczny Zespól pozwala na dogłębną diagnozę oraz opracowanie trafnego i szczegółowego programu terapii dostosowanego go małego Pacjenta. W przypadku dzieci, u których objawy są nasilone korzystamy ze wsparcia psychiatry dziecięcego. Terapia zawsze oparta jest na dokładnej diagnozie i służy poprawie funkcjonowania i optymalizacji poczucia lęku oraz wypracowaniu sposobów radzenia sobie z nim i innymi emocjami.

Podobnie jak w przypadku innych zaburzeń psychoterapia zaburzeń lękowych opiera się pracy zespołu specjalistów: psychoterapeuty, psychiatry,a także niejednokrotnie terapeuty rodzin lub par. W niektórych przypadkach dzieciom i młodzieży, u których objawy lękowe są bardzo nasilone i znacznie utrudniają swobodne funkcjonowanie wdrażane jest leczenie farmakologiczne (ściśle współpracujemy z psychiatrami), jednakże w leczeniu zaburzeń lękowych zasadniczo odgrywa ono pomocniczą rolę i wykorzystuje się je doraźnie. Pomoc rozpoczyna się zawsze od wizyt konsultacyjno - diagnostycznych.

1. Wizyty konsultacyjno - diagnostyczne - dokładny wywiad dotyczący objawów, trudności oraz przebiegu dotychczasowego życia małego Pacjenta z uwzględnieniem trudności natury emocjonalnej, społecznej i zdrowotnej. Szczegółowe badanie dotyczące rodzaju oraz nasilenia zaburzeń związanych z lękiem, czasem jego pojawienia się oraz przebiegiem dotychczasowej pomocy. W czasie diagnozy dziecko lub rodzic może być poproszone o wykonanie testów, które w sposób obiektywny i rzetelny pozwalają na pogłębienie diagnozy zaburzeń lękowych.
2. Omówienie wyniku konsultacji i diagnozy, zaproponowanie planu leczenia dostosowanego dla dziecko, jego rodziny i specyfiki trudności, omówienie kontraktu terapeutycznego oraz zasad współpracy.
3. Rozpoczęcie leczenia właściwego: psychoterapii, farmakoterapii, terapii grupowej. Bardzo istotna jest w procesie leczenia zaburzeń odżywiania psychoedukacja oraz pomoc systemowa małemu Pacjentowi i jego rodzinie. W przypadku nasilonych objawów związanych z lękiem takich jak fobia szkolna czy zaburzenia obsesyjno - kompulsywne w początkowym etapie psychoterapii istotne jest wsparcie psychiatryczne dziecka oraz systemowe dla jego rodziny.